Św. Walenty - patron zakochanych i epileptyków

13 lut 2017
ks. Stanisław Groń SJ
 

W Kościele katolickim 14 lutego obchodzi się święto św. Walentego. To imię nosiło dwóch męczenników. Informacje o nich są skąpe, być może chodzi o jedną i tę samą osobę. Obaj żyli w III wieku w Italii. Jeden był prezbiterem w Rzymie, a drugi biskupem w mieście Interamna (obecnie Terni – region Umbria). Obaj byli prześladowani przez cesarza Klaudiusza II.

Tradycja głosi, że ten cesarz zakazał zawierania małżeństw przez mężczyzn w wieku od 18 do 37 lat. Sądził, że dzięki temu młodzi ludzie chętniej będą służyć w jego armii. Uważał, że najlepszymi żołnierzami są legioniści nie mający rodzin. Zakaz ten miał złamać biskup Walenty, błogosławiąc potajemnie śluby młodych kandydatów do armii - wbrew rozkazowi cesarskiemu. Wówczas biskupa wtrącono do więzienia. I biskup i prezbiter obaj męczennicy zostali skazani na karę śmierci 14 lutego 269 roku. Jeden został ścięty, a drugi zabity maczugami. Informacje w przekazie z męczeństwa są tak podobne, że może rzeczywiście chodzi o jedną osobę? W każdym razie święty Walenty biskup został zabity na wychodzącej z Rzymu drodze nazwanej Via Flaminia w okolicach bramy miejskiej zwanej wówczas Porta Flaminiana, potem Bramą św. Walentego, a obecnie Porta del Popolo (bramą ludową).         

Papież Juliusz I w miejscu śmierci świętego nakazał wybudować bazylikę. Odnowił ją później papież Teodor I. Bazylika stała się miejscem pielgrzymkowym. Relikwie świętego Walentego umieszczono także w rzymskim kościele św. Praksedy. Jego kult najbardziej rozpowszechniony jest jednak w Terni – rodzinnej miejscowości biskupa, gdzie w bazylice spoczywają jego doczesne szczątki przywiezione z Rzymu. Od 1605 roku bazylika jest jego sanktuarium (w dniu 21 czerwca tego roku, prowadząc wykopaliska archeologiczne, biskup Giovanni Antonio Onorati,  odnalazł jego grobowiec pod chórem bazyliki). Piecze nad sanktuarium sprawują Karmelici Bosi. To do tego miasta 14 lutego przybywają liczni młodzi zakochani, aby ślubować sobie, że w ciągu roku zawrą małżeństwo.

W średniowieczu kult Walentego objął całą niemal Europę. W Polsce diecezja przemyska obrała go za swego patrona. W ikonografii św. Walenty przedstawiany jest jako kapłan w ornacie albo w stroju biskupa uzdrawiającego chłopca z padaczki. W wielu krajach Europy, w Anglii i w Stanach Zjednoczonych święty jest patronem zakochanych, którzy w tym dniu obdarowują się listami lub kartkami z życzeniami oraz drobnymi upominkami. W Neapolu zaś uchodzi za patrona zdradzonych mężów.  Od połowy XX wieku nie tylko w Europie bardzo rozwinęło się to komercyjne świętowanie.

 

Warto odwiedzić