Konferencja Episkopatu Polski postanowiła, iż tegoroczny  Dzień Papieski, który będziemy przeżywać 14 października już po raz dwunasty, przebiegać będzie pod hasłem: Jan Paweł II – Papież Rodziny.

Rodzina jest niezaprzeczalnym dobrem wspólnym ludzkości. Jan Paweł II troskę o rodzinę wyrażał w swych dokumentach przede wszystkim w uznaniu jej za początek i podstawę każdego życia indywidualnego człowieka, a przez to i społecznego. Dlatego też sytuacja Kościoła zawsze ściśle wiąże się z kondycją rodziny. Osłabianie życia rodzinnego, które w historii było wynikiem przeróżnych czynników, zawsze w jakimś stopniu odbijało się – czasami w sposób bardzo tragiczny – na życiu wspólnoty wierzących i narodu. Błogosławiony Jan Paweł II niejednokrotnie podkreślał, że Rodzina jest drogą Kościoła. Rodzina jest organicznie zespolona z narodem, a naród z rodziną (por. List do rodzin, 1994, 2, 17). Cały swój pontyfikat poświęcił obronie rodziny i jej wartości, w szczególności też obronie życia od poczęcia (co jest podstawowym zadaniem rodziny).

Rodzina to pierwsza z dróg powołania chrześcijańskiego. Powstaje wówczas, gdy urzeczywistnia się przymierze małżeńskie, otwierające małżonków na dozgonną wspólnotę miłości i życia, dopełniając się poprzez bycie rodzicami. Jan Paweł II w cytowanym już Liście do rodzin (2) pisał: Pośród tych wielu dróg rodzina jest drogą pierwszą i z wielu względów najważniejszą. Jest drogą powszechną, pozostając za każdym razem drogą szczególną, jedyną i niepowtarzalną, tak jak niepowtarzalny jest każdy człowiek. Rodzina jest tą drogą, od której nie może on się odłączyć. Wszak normalnie każdy z nas w rodzinie przychodzi na świat, można więc powiedzieć, że rodzinie zawdzięcza sam fakt bycia człowiekiem. A jeśli w tym przyjściu na świat oraz we wchodzeniu w świat człowiekowi brakuje rodziny, to jest to zawsze wyłom i brak nad wyraz niepokojący i bolesny, który potem ciąży na całym życiu. Tak więc Kościół ogarnia swą macierzyńską troską wszystkich, którzy znajdują się w takich sytuacjach, ponieważ dobrze wie, że rodzina spełnia funkcję podstawową. Wie on ponadto, iż człowiek wychodzi z rodziny, aby z kolei w nowej rodzinie urzeczywistnić swe życiowe powołanie. Ale nawet kiedy wybiera życie w samotności – to i tutaj rodzina pozostaje wciąż jak gdyby jego egzystencjalnym horyzontem jako ta podstawowa wspólnota, na której opiera się całe życie społeczne człowieka w różnych wymiarach aż do najrozleglejszych. Czyż nie mówimy również o „rodzinie ludzkiej”, mając na myśli wszystkich na świecie żyjących ludzi?

Dobrem wspólnym małżonków w myśli i nauczaniu Jana Pawła II jest miłość, wierność i uczciwość małżeńska oraz trwałość związku, zaś zadaniami małżeństwa: tworzenie wspólnoty osób, służba życiu, udział w rozwoju społeczeństwa i uczestnictwo w życiu i posłannictwie Kościoła.

O służbie małżonków na rzecz życia Jan Paweł II napisał w 36. punkcie Adhortacji Familiaris consortio: Zadanie wychowania wypływa z najbardziej pierwotnego powołania małżonków do uczestnictwa w stwórczym dziele Boga: rodząc w miłości i dla miłości nową osobę, która sama w sobie jest powołana do wzrostu i rozwoju, rodzice tym samym podejmują zadanie umożliwienia jej życia w pełni ludzkiego. Przypomniał o tym Sobór Watykański II: „Rodzice, ponieważ dali życie dzieciom, w najwyższym stopniu są obowiązani do wychowania potomstwa i dlatego muszą być uznani za pierwszych i głównych jego wychowawców. To zadanie wychowawcze jest tak wielkiej wagi, że jego ewentualny brak z trudnością dałby się zastąpić. Do rodziców bowiem należy stworzyć taką atmosferę rodzinną, przepojoną miłością i szacunkiem dla Boga i ludzi, aby sprzyjała całemu osobistemu i społecznemu wychowaniu dzieci. Dlatego rodzina jest pierwszą szkołą cnót społecznych, potrzebnych wszelkim społecznościom”. Szczególnym wyrazem miłości, który uświęca życie rodziny, była w myśli Jana Pawła II praca zarobkowa podejmowana na rzecz rodziny przez mężczyznę (Adhortacja Redemptoris custos, 22).

Polski Papież wielokrotnie podkreślał, że o rodzinę trzeba dbać, ponieważ jest ona z wielu stron zagrożona m.in. szerzącą się kulturą indywidualistyczną, opiniami sprzeciwiającymi się konieczności trwałości i nierozerwalności małżeństwa, atakami na godność i życie dzieci nienarodzonych oraz osób starszych i nieuleczalnie chorych czy stosowaniem niedopuszczalnych metod prokreacji uznających tzw. prawo do dziecka, zamiast prawa dziecka do narodzenia i wzrastania w sposób w pełni ludzki.

Szczególnym wyrazem troski o rodzinę była inicjatywa Światowych Spotkań Rodziny, która zainicjowana została w 1994 roku w Rzymie. Kolejne spotkania odbyły się w Rio de Janeiro, Meksyku i Manili. Benedykt XVI kontynuuje to dzieło swego Poprzednika. W Walencji sześć lat temu, przypomniał, że rodzina opiera się na nierozerwalnym małżeństwie między mężczyzną i kobietą oraz jest środowiskiem, w którym człowiek może narodzić się godnie i rozwijać w sposób integralny (KAI, 16 I 2012).

Sytuacja rodziny w świecie współczesnym, jej zagrożenia i potrzeby to temat wymagający wielowymiarowych refleksji, dlatego organizatorzy XII Dnia Papieskiego mają nadzieję, że tegoroczne hasło Jan Paweł II – Papież Rodziny będzie źródłem wielu potrzebnych w tym względzie inicjatyw.