Zazwyczaj w bardzo wczesnym dzieciństwie ochrzczeni zostaliśmy wszyscy w imię Ojca i Syna, i  Ducha Świętego, czyli w imię Trójcy Przenajświętszej^[1], ale po raz pierwszy nie wtedy zetknęliśmy się z przedziwną tajemnicą Trójcy Przenajświętszej, już bowiem jako stworzenia wyszliśmy ze świętych rąk Boga w Trójcy Przenajświętszej Jedynego. W chwili chrztu świętego ręce Trójcy Przenajświętszej dotknęły nas po raz drugi i obdarzyły życiem nadprzyrodzonym, czyli łaską uświęcającą i darem świętości, której jest ona ożywczym źródłem.

To dzięki temu drugiemu zetknięciu się z Troistym Bogiem staliśmy się tym, czym w zamyśle Stwórcy mieliśmy być, czyli przybranymi dziećmi Bożymi. Od tej chwili wiara każdego z nas i wiara wszystkich ochrzczonych na Trójcy Świętej się opiera, jak to bardzo trafnie powiedział żyjący na przełomie piątego i szóstego wieku święty Cezary z Arles^[2].

Zgodnie z nauczaniem Soboru Watykańskiego II "istnieje porządek, czyli hierarchia wśród prawd nauki katolickiej, ponieważ rozmaicie się one wiążą z podstawą wiary chrześcijańskiej"^[3]. Na samym szczycie tej hierarchii prawd Bożych stoi prawda o Trójcy Przenajświętszej. Tajemnica ta stanowi ośrodek wiary i życia chrześcijańskiego, jest ona tajemnicą Boga w sobie samym, a to sprawia, że jest ona źródłem wszystkich innych tajemnic wiary. Więcej nawet! Jest światłem, które te inne prawdy oświeca, a w hierarchii prawd wiary jest podstawowym i istotnym nauczaniem. Całe dzieje naszego zbawienia to dzieje drogi i środków, jakimi prawdziwy Jedyny i Troisty w Osobach Bóg – Ojciec, Syn i Duch Święty – objawia się człowiekowi, doprowadza do pojednania z samym sobą i jednoczy ludzi, którzy się szczerze odwracają od grzechu^[4] – a przynajmniej od grzechu odwracać się powinni – bo takiego właśnie Boga widzą w swoich własnych dziejach, Boga Jedynego i Troistego, przebaczającego i kochającego nas miłością niespotykaną w ludzkim świecie, jest to bowiem miłość nie obwarowana żadnymi wstępnymi warunkami.

Jest to jednak tajemnica tajemnic, największa i niepojęta dla ludzkiego rozumu. Sobór Watykański I wypowiada się o niej, że jest ona jedną z tych ukrytych tajemnic Boga, których nikt z nas poznać nie może, jeżeli nam ich sam Bóg nie objawi^[5]. Starsi z moich Czytelników, którzy w tej chwili są już bardzo starzy, a nauki religii uczyli się jeszcze z bardzo starych katechizmów religii katolickiej ułożonych metodą jasnych pytań i odpowiedzi, pamiętają zapewne końcowe zazwyczaj stwierdzenie na lekcji o Trójcy Przenajświętszej: "Trójca Przenajświętsza jest największą tajemnicą naszej świętej wiary"^[6]. A ponieważ jest to tajemnica największa, żaden człowiek nie może jej do samego końca zrozumieć. Toteż niech się nikt nie łudzi: ani po przeczytaniu i nawet naprawdę głębokim przemyśleniu i omodleniu tego tekstu, ani po żadnym innym kazaniu czy wykładzie jak najmądrzejszym i jak najprościej podanym żaden z moich Czytelników nie zrozumie tak do samej głębi, czym jest i na czym polega Troistość Jedynego Boga. Podobnie zresztą, jak ja tego nie rozumiem, chociaż głęboko w to wierzę i z pełnym przekonaniem tej prawdy nauczam przez tak wiele już lat. Ta sprawa pozostanie pewnie na zawsze zakryta przed naszymi oczyma i przed rozumem naszym, może nawet – ale o tym nie wiemy na pewno – po naszej śmierci, kiedy Troistego Pana Boga oglądać będziemy twarzą w twarz. W dziele stworzenia i w Objawieniu Starego Testamentu odnajdujemy pewne ślady, które nas mogą naprowadzić na prawdę o Bogu Jednym Jedynym, a jednak Troistym. Jego życie wewnętrzne jednak pozostaje na zawsze tajemnica niedostępną dla naszego rozumu, a przed wcieleniem Syna Bożego i posłaniem Ducha Świętego także dla wiary Izraela^[7].

Chyba wszystkie religie świata nazywają Boga Ojcem w tym przynajmniej znaczeniu, że jest on ojcem bogów i ludzi. Dla Izraelitów Bóg jest Ojcem dlatego, że jest Stwórcą świata, Partnerem zawartego na górze Synaj Przymierza, Twórcą daru Prawa danego Narodowi Wybranemu. Nazywa także Stary Testament  Boga ojcem ubogich, sierot i wdów, są oni bowiem objęci Jego miłującą opieką^[8]. Dopiero Jezus Chrystus doświadczył Boga jako Ojca w niezwykłym znaczeniu; Marcin Löffler pisze przepięknie, że Pan Jezus "w takim sensie przeżył Boga jako Ojca, że mógł i musiał zarazem doświadczyć siebie jako Jego Syna"^[9]. Bóg jest "wiecznie Ojcem w relacji do swojego jedynego Syna, który wzajemnie jest Synem tylko w relacji do swego Ojca"^[10]. Pan Jezus po całkiem chyba niespodziewanym mistycznym uniesieniu ludzkiej swojej duszy ku Ojcu niebieskiemu (Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom. Tak, Ojcze, gdyż takie było Twoje upodobanie^[11]) sam o sobie mówi: Wszystko przekazał Mi Ojciec mój. Nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić^[12]. 

Toteż  Apostołowie  wyznają, że Jezus jest Słowem, które było na początku u Boga i które jest Bogiem^[13], że jest obrazem Boga niewidzialnego^[14], że jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty^[15]. Tę Tradycję przejął Kościół święty "i na pierwszym soborze powszechnym w Nicei wyznał, że Syn jest współistotny" Ojcu, że jest z Nim jednym Bogiem. To wyrażenie zachował w swoim sformułowaniu Credo Nicejskiego sobór powszechny, który w roku 381 obradował w Konstantynopolu, i wyznał bardzo uroczyście, że wierzy w Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego, zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu"^[16].

Wreszcie Osobę Ducha Świętego objawił nam Pan Jezus przed swoją męką i zmartwychwstaniem, kiedy to obiecał, że Ojciec niebieski ześle Apostołom innego Pocieszyciela: A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w imię moje, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, cokolwiek bym wam powiedział^[17].  Duch Święty zatem, "który działa począwszy od stworzenia^[18], a niegdyś mówił przez proroków^[19], będzie teraz z uczniami i będzie w nich^[20], aby ich nauczyć wszystkiego i prowadzić do całej prawdy^[21]. W ten sposób Duch Święty jest objawiony jako odrębna Osoba Boska w relacji do Jezusa i do Ojca"^[22].  Nasz Katechizm  dodaje sformułowanie niezwykle ważne: "Wieczny początek Ducha objawia się w Jego ziemskim posłaniu. Duch Święty zostaje posłany do Apostołów i do Kościoła zarówno przez Ojca w imieniu Syna, jak i osobiście przez Syna po Jego powrocie do Ojca. Posłanie Osoby Ducha po uwielbieniu Jezusa objawia w pełni tajemnicę Trójcy Świętej"^[23].

Otóż apostolską wiarę w istnienie i działanie Ducha Świętego Kościół uroczyście wyznał na soborze konstantynopolitańskim w roku 381: "Wierzymy w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca pochodzi i którego wraz z Ojcem i Synem czcimy jednocześnie i wielbimy, który przemawiał przez proroków"^[24]. Kościół zatem wyznaje i uznaje, że Bóg Ojciec jest źródłem i początkiem całej Boskości, jak to ujął synod VI  w Toledo w roku 638 i synod XI w tym samym Toledo w roku 675^[25]: "Wierzymy, że także Duch Święty, który jest Trzecią Osobą Trójcy, jest jednym i  równym Bogu Ojcu i Synowi Bogiem, jednej substancji i jednej natury: nie jest zrodzony ani stworzony, ale od Obydwu pochodzi, jest Duchem Obydwu"^[26].

Tak więc wielka prawda o Trójcy Przenajświętszej, chociaż odnajdujemy pewne jej ślady w Starym Testamencie, w pełni nam się jawi dopiero w Nowym Testamencie, a ukoronowaniem jej objawienia są słowa Pana Jezus skierowane do Apostołów przed wniebowstąpieniem: Idąc tedy, nauczajcie wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego^[27].

Kościół w ciągu wieków starał się jakoś naświetlić tę przedziwną prawdę i nawet już doszedł do pewnych wniosków teologicznych. O tym jednak powiemy następnym razem.