Papież Franciszek powiedział, że duchowość Serca Jezusowego jest antidotum na gnostycyzm i pelagianizm, dwie pokusy naszych czasów, które omawia w Gaudete et exsultate.

Z jednej strony, w obliczu pelagianizmu, podkreśla darmowość Bożej miłości i naszą zależność od Jego miłosierdzia, przypominając nam, że nasze zbawienie jest darem, a nie czymś, na co zasługujemy. Serce Jezusa jest źródłem tej łaski, zaproszeniem, byśmy stali się posłuszni Duchowi Pana, zamiast polegać na własnych siłach. Z drugiej strony, w obliczu gnostycyzmu, przypomina nam o wcielonej miłości Boga w Jezusie Chrystusie, zapobiegając w ten sposób czysto intelektualnemu rozumieniu wiary. Duchowość ta uczy nas, że poznanie Bożej miłości przychodzi przez serce, przez doświadczenie i relację, a nie przez czysto intelektualne spekulacje.

Im bliżej jesteśmy Serca Jezusa, tym bardziej dostrzegamy Jego radości i cierpienia dla mężczyzn, kobiet i dzieci tego świata; i rozpoznajemy Jego obecność, dziś tak jak wczoraj, w pracy na świecie. Im bliżej jesteśmy Serca Jezusa, tym mniej jesteśmy obojętni na to, co nas otacza, ale raczej chętni do zaangażowania się z Jezusem Chrystusem w sercu świata, w służbie Jego misji współczucia.

Filary Drogi Serca

Droga Serca prowadzi nas do Serca Jezusa, do bliskiego poznania Go, a w tym celu opiera się na dwóch filarach: modlitwie w świetle Ewangelii i refleksji duchowej.

Słuchanie Pana, trwanie w Jego Słowie (J 15) jest fundamentem Drogi Serca. Jak mogę poznać Serce Pana, jeśli nie usiądę u Jego stóp, aby słuchać? (Łk 10,38-42). Przez dziewięć kroków Drogi Serca jestem zaproszony, aby stać się przyjacielem Jezusa, słuchać Go, patrzeć, jak działa, być z Nim w ciągu dnia i czuwać z Nim w nocy, aż poznam Jego Serce i oddam się Jemu. Tylko Ewangelia objawia, kim jest Jezus Chrystus. Ewangelia jest Sercem Jezusa.

Droga Serca pomaga nam postrzegać wyzwania ludzkości i misję Kościoła oczami Jezusa Chrystusa, abyśmy mogli mobilizować się w uległości Duchowi Świętemu poprzez modlitwę i służbę. Pomaga nam zjednoczyć nasze serca z Sercem Chrystusa. Uczeń, którego Jezus kochał najbardziej, ten, który najlepiej znał Serce Jezusa, który opierał się na Nim (J 13, 23), był także pierwszym, który rozpoznał zmartwychwstałego Jezusa na brzegu Jeziora Galilejskiego (J 21, 7). Tylko ten, kto kocha, rozpoznaje umiłowanego.

Ojciec Pedro Arrupe SJ, przełożony generalny Towarzystwa Jezusowego, pozostawił modlitwę, która odzwierciedla jego zaangażowanie w naśladowanie Jezusa w Jego sposobie działania. Jego życie było skoncentrowane na Sercu Jezusa. Oto fragment, który pokazuje, jak kontemplacja Jezusa w Ewangelii pomaga nam poznać Jego Serce: Panie, medytując nad „naszym sposobem działania”, odkryłem, że ideałem naszego sposobu działania był Twój sposób działania. Daj mi ten sensus Christi, który sprawi, że poczuję uczucia Twojego serca, które są zasadniczo miłością do Twojego Ojca i miłością do wszystkich ludzi. Naucz mnie współczucia dla cierpiących, ubogich, niewidomych, chromych i trędowatych. Naucz mnie Twojego sposobu patrzenia na ludzi, tak jak patrzyłeś na Piotra po jego zaparciu się, tak jak przeniknąłeś lęki bogatego młodzieńca i serca swoich uczniów. Chciałbym poznać Cię takim, jakim jesteś naprawdę, bo Twój obraz przemienia tych, z którymi się stykasz. (...)

Oprócz medytacji i kontemplacji Pisma Świętego zapraszamy wszystkich do praktykowania codziennej refleksji, znanej również jako Examen, która jest sposobem na rozpoznanie obecności Pana w naszym życiu. To właśnie ta codzienna refleksja pomaga nam zjednoczyć nasze serca z Sercem Pana, rozpoznać to, co otwiera nas na „życie w obfitości” (J 15) i odrzucić to, co prowadzi nas ścieżkami śmierci, gdzie wróg ludzkiej natury, jak św. Ignacy nazywa szatana, przeciwnika, stara się nas sprowadzić na manowce. Droga Serca jest także drogą duchowej walki, aby uniknąć pułapek wroga i pozwolić się przemienić Chrystusowi jako uczniowie-misjonarze, w służbie Jego misji współczucia dla świata.

W Księdze 8 Drogi Serca, zatytułowanej Misja współczucia, wyjaśniamy znaczenie terminów „współczucie”, „litość” i „miłosierdzie”, które występują w Biblii. Terminy te tłumaczą greckie słowo, które wyraża odczuwanie cierpienia innej osoby i bycie poruszonym miłością, by działać na jej korzyść. Jest to ruch, który pochodzi z wewnątrz, z „wnętrza”, z „łona matki”, z „serca”. To właśnie widzimy w Jezusie. Musimy zawsze do Niego powracać. Wielokrotnie słyszymy, że jest On poruszony współczuciem, gdy widzi tłumy, chorych, niewidomych i trędowatych, człowieka opętanego z Gerazy lub wdowę z Nain, która straciła jedynego syna. Jezus ma tę zdolność, że pozwala się głęboko dotknąć przez innych, a to, co czuje, staje się decyzją, mobilizując Go wewnętrznie do działania. To, czego doświadcza, jest również tym, czego naucza; przypowieść o dobrym Samarytaninie jest w tym względzie znacząca: Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią (Mt 5, 7).

Nie mogę tutaj przedstawić Drogi Serca, która prowadzi do współczucia dla świata, w służbie misji Chrystusa, ponieważ jest to przede wszystkim doświadczenie duchowe. Jeśli twoje serce pozostaje w Sercu Jezusa, to znaczy, jeśli trwasz w Jego Słowie i pozwalasz się Mu spotkać w sakramentach Kościoła, poznasz Go. Niektórzy pozostają na powierzchni swojego życia, jak ktoś, kto pozostałby na powierzchni oceanu, pośród szumu i fal, piany i wiatrów, ale ten, kto mieszka w głębinach, w ciszy serca, rozpoznaje obecność Pana (J 21).

W centrum Drogi Serca znajduje się Eucharystia, gdzie Pan daje nam siebie, aby przekazać nam swoją zdolność kochania i obudzić nasze serca do Jego misji współczucia: To jest Ciało moje. To jest moja krew. Wszystko tam jest. On z kolei zaprasza nas do wejścia w to życie eucharystyczne.

Duchowość Serca Jezusowego musi zmienić nasze życie. Nie ma sensu gromadzić się na tylu pierwszych piątkach miesiąca, tylu Mszach o Najświętszym Sercu, tylu adoracjach i różańcach, jeśli Jezus nie jest w sercu naszego życia. Mogę być prorokiem, mogę mieć całą wiedzę o tajemnicach i całą wiedzę o Bogu, mogę mieć całą wiarę, by przenosić góry, ale jeśli brakuje mi Serca Jezusa, jestem niczym. Mogę rozdać wszystko, co posiadam, głodnym, mogę nawet spłonąć żywcem, ale jeśli brak mi Serca Jezusa, na nic mi się to nie przyda. Serce Jezusa jest cierpliwe; służy; nie zazdrości; nie przechwala się, nie jest dumne; nie postępuje niewłaściwie; nie szuka własnych korzyści; nie gniewa się łatwo; nie zapisuje krzywd; nie cieszy się z tego, co niesprawiedliwe, ale znajduje radość w tym, co prawdziwe; wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma. Serce Jezusa nigdy nie przeminie.

Duchowość Serca Jezusa prowadzi nas do poznania wysokości, szerokości, długości i głębokości Miłości Boga objawionej w Jezusie Chrystusie. Życie zgodnie ze stylem życia Jezusa i pozwolenie sobie na przemianę przez Jego miłość oznacza umieszczenie współczucia dla innych i dla świata w centrum naszego życia. Droga Serca wprowadza nas w to.

 

Wyzwania ludzkości i misja Kościoła

To, co proponuje Droga Serca, nasz specyficzny sposób przeżywania nabożeństwa do Serca Jezusa, to misja współczucia dla świata, poprzez uważność na wyzwania ludzkości i misję Kościoła. Papież Franciszek proponuje nam w encyklice Fratelli Tutti konkretny sposób przeżywania współczucia w dzisiejszych czasach.

W tym kontekście współczucie jest synonimem braterstwa, obejmującym wiele wymiarów, o których Franciszek wspomina w swoich pismach. Spojrzenie na miesięczne i tygodniowe intencje modlitewne, które papież powierza całemu Kościołowi, a także na różne tematy poruszane we Fratelli Tutti, pokazuje, że współczucie jest związane nie tylko z kontemplacją naszej własnej rzeczywistości, ale także z braterstwem przeżywanym na co dzień. Papież poświęca cały rozdział działaniom Dobrego Samarytanina, który zachęca nas do wyjścia poza obojętność i wyciągnięcia ręki do innych, ucieleśniając konkretne formy żywego braterstwa i misji współczucia dla świata.

Współczucie nie jest tylko uczuciem, ale decyzją, kryterium działania, sposobem działania, bycia i patrzenia na świat, jak widzimy w historii Dobrego Samarytanina – podaje  nam Krok 8 Drogi Serca. To właśnie do tego współczucia jesteśmy wezwani, gdy papież powierza nam co miesiąc swoje intencje modlitewne, które dotyczą wyzwań ludzkości i zapraszają nas do modlitwy i podjęcia konkretnych działań. Dlatego też co miesiąc przygotowujemy również wideo papieża, w którym papież Franciszek zaprasza nas do modlitwy i mobilizacji naszego życia w odpowiedzi na wyzwania świata. Dlatego w Click To Pray co miesiąc oferujemy sposób na ucieleśnienie misji powierzonej nam przez papieża w naszym codziennym życiu, w formie postaw. Click To Pray zaprasza nas do ucieleśnienia tej intencji modlitewnej w naszym życiu i wspólnotach poprzez „bycie otwartym na misję dzieloną z innymi”, poprzez „promowanie i wspieranie uczestnictwa wszystkich”, poprzez „wspieranie słuchania i rozeznawania”, przyjmując „synodalny styl życia”.

 

Podsumowując

Droga Serca oferuje osobiste i wspólnotowe doświadczenie spotkania z Chrystusem, które przybliża nasze serca do Jego Serca, budząc w nas pragnienie służenia Jego misji współczucia dla świata. Ta duchowa podróż przedstawia duchowy skarb Apostolstwa Modlitwy w świetle Ćwiczeń Duchowych św. Ignacego Loyoli. Stosuje kryteria rozeznawania i interpretacji zaproponowane przez papieża Franciszka w encyklice Dilexit nos, która odnawia duchowość Serca Jezusowego.

Mówienie o „misji współczucia dla świata” podsumowuje misję Papieskiej Światowej Sieci Modlitwy:

Misja: Chodzi o pomoc w uczynieniu siebie dostępnymi dla misji Chrystusa. Modlitwa ofiarowania wpisuje się w tę dynamikę; jest postawą apostolskiej dyspozycyjności. Rozbudza nasze pragnienie misji, aby żyć nią w stylu Chrystusa. Oznacza to widzenie Go, słuchanie Go i pragnienie zjednoczenia naszych serc z Jego Sercem. W pewnym sensie przywołuje to całą podróż przygotowania i otwarcia serca, która ma miejsce na pierwszych trzech etapach Drogi Serca, prowadząc do medytacji o Królestwie w Ćwiczeniach duchowych, aby usłyszeć wezwanie Pana i odpowiedzieć z hojnością.

Współczucie: Współczucie mówi nam o Sercu Jezusa. Nasza misja i nasza apostolska dyspozycyjność są zakorzenione w tym osobistym doświadczeniu spotkania z Chrystusem, zbliżając nasze serca do Serca Jezusa. Nasza bliskość z Jego Sercem czyni nas wrażliwymi na Jego radość i cierpienie dla świata, na Jego współczucie dla ludzkości. Tutaj mamy schematycznie przedstawione trzy kolejne kroki Drogi Serca, które znajdują się w środku podróży, w najgłębszej i najbardziej intymnej części naszej relacji z Chrystusem.

Za świat: Intencje modlitewne Kościoła powszechnego. Ta misja współczucia dotyczy świata, wyzwań ludzkości i misji Kościoła, wyrażonej poprzez intencje modlitewne papieża. Te intencje modlitewne są kompasem naszej misji; kierują naszym życiem i naszym zaangażowaniem w Kościele. Ucieleśniają one misję współczucia. W pewnym sensie łączymy się tutaj z trzema ostatnimi krokami Drogi Serca. Osobiste spotkanie z Chrystusem, blisko Jego Serca, budzi w nas pragnienie bycia z Nim w Jego misji współczucia i otwiera nas na innych i świat, do którego nas posyła. Oznacza to ofiarowanie naszego życia na Jego wzór, zgodnie z Jego stylem życia, i pozwolenie się Jemu prowadzić, posłuszni Jego Duchowi.

 

W dynamice Serca Jezusa

Papieska Światowa Sieć Modlitwy, odnowa Apostolstwa Modlitwy integrująca Eucharystyczny Ruch Młodych jest teraz częścią ożywczej dynamiki Serca Jezusa poprzez swoją duchową podróż zatytułowaną Droga Serca. Droga ta, prawdziwa współczesna realizacja duchowości Serca Chrystusa, zaprasza nas do modlitwy i życia współczuciem Jezusa dla świata. W ciągu ostatnich 12 lat zostaliśmy poprowadzeni do odnowienia sposobu, w jaki żyjemy duchowością Serca Jezusa, powracając do naszych korzeni. Droga Serca, duchowy skarb Apostolstwa Modlitwy w świetle Ćwiczeń duchowych, stała się dla nas matrycą wspierającą instytucjonalną transformację Apostolstwa Modlitwy w Papieską Światową Sieć Modlitwy. Wyraża i jednoczy całą naszą misję, otwierając nas na nowy paradygmat.

Droga Serca uosabia odnowioną misję współczucia dla świata, opartą na dyspozycyjności apostolskiej i kierowaną intencjami modlitewnymi papieża. Misja ta wzywa do osobistego i wspólnotowego nawrócenia, angażując każdego wierzącego do życia duchowością Serca Jezusowego w dynamice modlitwy i konkretnego działania, aby odpowiedzieć na wyzwania naszego świata.

Papieska Światowa Sieć Modlitwy jest skarbem dla Kościoła. Za jej pośrednictwem miliony ludzi w Azji, Afryce, Ameryce czy Europie, mieszkających w slumsach czy w zamożnych dzielnicach, młodych czy starszych każdego dnia jednoczą się w modlitwie. Razem niosą w swoich sercach i modlitwach wielkie wyzwania ludzkości i misję Kościoła. To jak wielka rodzina modląca się jednym sercem, ponad wszelkimi granicami. Sprzyja komunii w różnorodności Kościoła powszechnego: jesteśmy różni, ale zjednoczeni w modlitwie i w Sercu Chrystusa.

Możemy prosić o łaskę, abyśmy podążając tą drogą, przemienieni miłością Pana, stawali się z każdym dniem coraz bardziej jaśniejącymi świadkami Jego współczucia i czułości wobec całej ludzkości. Sieć wstawiennictwa, która poprzez modlitwę powierza Sercu Jezusa wyzwania ludzkości i misję Kościoła. Świat bardzo tego potrzebuje!

***

tłumaczenie ks. Stanisław Groń SJ