Potrzebna jest nam w dzisiejszych czasach wiara św. Piotra – Skały: mocna, prosta, odważna, zdecydowana. Potrzebna jest nam dziś wiara Apostoła Pawła: wiara inteligentna, głęboka, nie bojąca się konfrontacji z coraz trudniejszymi wyzwaniami współczesności. Potrzebna jest nam taka wiara, która może być fundamentem, na którym można oprzeć całe swe życie.
bp Andrzej Jeż (Homilia w Bazylice św. Pawła za Murami w 2021 r.)

Ksiądz Wincenty Granat (1900-1979) – polski duchowny katolicki, profesor teologii i Sługa Boży Kościoła katolickiego, zmarły w opinii świętości, znany wykładowca dogmatyki na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i jego rektor, tak tłumaczy termin „Kościół”: Oznacza on rzeczywistość złożoną, bosko-ludzką, którą jest hierarchiczna społeczność widzialna, ustanowiona przez Jezusa Chrystusa i wykazująca się sukcesją apostolską, co szczególnie jest widoczne w papieżu, następcy Piotra Apostoła. Kościół jest „sakramentalnym” znakiem i narzędziem wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego. Jest zarazem wspólnotą duchową wiary, nadziei i miłości, będącą Mistycznym Ciałem Chrystusa, który jest jego Głową i obecny jest wśród niej zawsze, a zwłaszcza podczas sprawowanej Eucharystii, sakramentów, w głoszeniu słowa Bożego i podczas wspólnej modlitwy: „Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18, 20). Siłą ożywiającą tej wspólnoty jest Duch Święty, będący jej duszą. Ponieważ wiara w Chrystusa nie jest jednolicie wyjaśniana, więc istnieją różne wspólnoty chrześcijańskie w tym Kościół rzymskokatolicki.

W pierwszą niedzielę Adwentu, 27 listopada 2022 roku, w Kościele katolickim w Polsce rozpoczął się nowy Rok Duszpasterski pod hasłem: Wierzę w Kościół Chrystusowy. Zakończy się on w niedzielę 26 listopada 2023 roku, w uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. W tym czasie będziemy mieli szczególną okazję poznać istotę Kościoła i zgłębić nasze uczestnictwo w nim. Przewodnim tematem rozpoczętego roku liturgicznego jest refleksja nad wspólnotą Kościoła i jej misją. Chodzi o umocnienie wiary w Kościół jako wspólnotę ludzi wierzących, zmierzających razem do domu Ojca.

W zeszytach duszpasterskich przygotowanych przez Sekretariat Komisji Duszpasterskiej Konferencji Episkopatu Polski bp Andrzej Czaja, przewodniczący tejże Komisji, pisze: Odstąpiliśmy od projektowania kilkuletnich programów na rzecz programu jednorocznego (…). Zamierzamy też zdecydowanie nawiązywać do myśli eklezjologicznej papieża Franciszka. Hierarcha wyjaśnia: poprzez ten program chcemy zwrócić uwagę wiernych, czym w swej najgłębszej istocie jest Kościół i podnieść świadomość wiary w Kościół, którą wyznajemy w Składzie Apostolskim. A przede wszystkim zwrócić uwagę, że Kościół nie jest jakąś zewnętrzną instytucją, ale, że my wszyscy go stanowimy. Jest to wspólnota Ludu Bożego, która zmierza za Chrystusem, dając się prowadzić Bożemu Duchowi. A po drodze nie możemy lekceważyć świątyni, w której Bóg dokonuje naszego uświęcenia, jak i również znaków drogowych na tej drodze, jakimi są przykazania i Ewangelia.

Jak wszyscy wiemy, obecna sytuacja Kościoła jest trudna i trzeba podjąć jego odnowę: by nie ulec frustracji – mówi biskup Czaja – czy wręcz rezygnacji z podjęcia dzieła odnowy i szukania dróg ku temu wiodących, uznano za pierwszorzędne zadanie na dziś i jutro Kościoła w Polsce obudzenie i umocnienie wiary w Kościół, bo zaczynamy wątpić w to dzieło Boga na ziemi, ustanowione dla nas, grzesznych, z myślą o naszym zbawieniu. (…) Coraz bardziej rozwija się bowiem niedowiarstwo względem Kościoła, nie wierzy się mu i ciągle wzrasta poziom ignorancji w zakresie podstawowej wiedzy o nim. Stąd i ogromne niezrozumienie Kościoła, płytkie widzenie jego istoty, bywa, że nawet w gronie osób duchownych (…), co domaga się (…) rozwijania we wspólnocie Kościoła rzetelnego przekazu prawdy o nim, odsłaniania jego misteryjnego charakteru, zgłębiania jego znaczenia i wartości, przypominania podstawowych treści, zwłaszcza o jego złożonej naturze i zbawczej misji.

Realizując ten program, wierni będą mieli okazję na nowo zobaczyć, rozważyć i zastosować w swoim życiu to, że pomimo wielu trudnych spraw w dzisiejszym Kościele trzeba nam wierzyć w Kościół i wierzyć Kościołowi. Wiara w Kościół to bowiem konkretyzacja wiary w Boga, który nam się objawiał jako Emmanuel (Bóg z nami). Słuszność zaś dawania wiary Kościołowi wynika z faktu, że jego nauczanie jest oparte na autorytecie Boga, na prawdzie przezeń objawionej. W ramach realizacji programu chcemy odsłonić całe bogactwo treści prawdy o Kościele. Uświadomić wiernym, że Kościół jako dzieło Bosko-ludzkie stanowi misterium, którego nie sposób ogarnąć rozumem, i dlatego „domaga się wiary”. Równocześnie chcemy pokazać, że Kościół „wart jest wiary” ze względu na obecność i aktywność w nim Boga, ze względu na jego wartość zbawczą i obfitość Bożych darów, z których człowiek może czerpać.

Przeżywając ten rok duszpasterski, powinniśmy pamiętać, że adresatami tego programu są wszyscy wierni ochrzczeni w Kościele, i to bez względu na realizowane w nim zadania i stopień zaangażowania w tej wspólnocie. I tak: Refleksji tej nie można jednak sprowadzić do czysto teoretycznych rozważań, lecz winna ona być poparta odważnym i czytelnym świadectwem duchownych, osób konsekrowanych i świeckich, którzy w Kościele znajdują przestrzeń pogłębiania zjednoczenia z Bogiem i doświadczania wspólnoty z braćmi i siostrami w wierze. Realizacja tego zadania to także budzenie u wiernych świadomości bycia Kościołem. Biskup Czaja dodaje: A jest to bogactwo łaski Bożej i Prawdy oraz rzeczywista obecność Chrystusa (...). A następnym krokiem – jest podążać wraz z Kościołem wspólną drogą, która być może jest wyboista, ale jednak prowadzi ku zbawieniu. A z kolei warunkiem podjęcia wspólnej drogi wraz z Kościołem i w Kościele jest umiłowanie Kościoła, bo inaczej iść razem się po prostu nie da. Przy okazji bp Czaja zwraca uwagę, że ludzki grzech nie podważa sensu Kościoła, ani wartości jego misji. Bo przecież Kościół jest święty, ale wyłącznie dlatego, że obecny jest w nim Chrystus, a jako wspólnota jest wspólnotą grzesznych ludzi. To my, ludzie, sprawiamy, że w Kościele jest tyle grzechu, choć on sam jest święty świętością samego Boga. Ponadto – dodaje bp Czaja – ważna jest też wiara w „jeden” Kościół, który jest powszechny i apostolski.

Tłumacząc wymiar powszechności Kościoła, który polega na tym, że Kościół jest dla wszystkich ludzi, wszystkich czasów i jest posłany do wszystkich, uzasadnia: Stąd wynika dla nas bardzo konkretne zadanie. To my jako wierzący, musimy wyjść ku wszystkim innym. I na tym polega misyjne zadanie Kościoła, do którego wszyscy jesteśmy powołani. I wreszcie Kościół jest apostolski, tzn., zbudowany na wierze dwunastu apostołów i na przekazywanej przez pokolenia sukcesji apostolskiej. Stąd wynika zadanie strzeżenia wiary, czyli jej integralności i zgodności z nauczaniem Kościoła. Do ważnych zadań Kościoła należy także przekaz i taka interpretacja zasad wiary, aby była ona zrozumiała w warunkach każdego czasu i każdej kultury: Mamy strzec wiary apostolskiej Kościoła, ale także wykładać ją we współczesnym języku, który trafi do ludzi.

Program  Duszpasterski Wierzę w Kościół zwraca uwagę na następujące zagadnienia:

- Czym jest w swej najgłębszej istocie Kościół i jak podnieść świadomość wiary w niego, którą wyznajemy w Składzie Apostolskim.

- Kościół jest wspólnotą Ludu Bożego, a nie zewnętrzną instytucją. Ochrzczeni stanowią wspólnotę, która podąża za Chrystusem, dając się prowadzić Bożemu Duchowi.

- Świątynia wymaga dowartościowania, bo w niej Bóg dokonuje naszego uświęcenia, dlatego nie należy jej lekceważyć. W niej Bóg stawia „znaki drogowe”, jakimi są przykazania i Ewangelia.

- Odkrywanie tajemnicy Kościoła i tego, jakim ma on być w łączności z synodalnością, która stawia sobie za zadanie wysłuchanie tego, co na obecnym etapie Duch Boży ma do powiedzenia Kościołowi.

- Uświadamianie wiernym, co w istocie znaczy wierzyć w Kościół, a co oznacza wierzyć w Boga, który objawił się jako Emmanuel.

- Dlaczego warto jest wierzyć Kościołowi, bo przekazuje on treści objawione wprost przez samego Boga, a nie głosi żadnej ludzkiej nauki. Jest to bogactwo łaski Bożej i Prawdy oraz rzeczywista obecność Chrystusa i mocy Bożego Ducha.

- Jak podążać wraz z Kościołem wspólną drogą, która czasami jest wyboista, ale prowadzi ku zbawieniu. Warunkiem podjęcia tej wspólnej drogi wraz z Kościołem i w Kościele jest umiłowanie go, bo inaczej iść razem się nie da.

- Zwrócenie uwagi, że ludzki grzech nie podważa sensu Kościoła ani wartości jego misji, ponieważ Kościół jest święty, dlatego, że obecny jest w nim Chrystus, a Kościół jest wspólnotą grzesznych ludzi. To my, ludzie, sprawiamy, że w Kościele jest tyle grzechu, choć on sam jest święty świętością samego Boga.

- Pogłębianie wiary w „jeden” Kościół, który jest powszechny i apostolski. Wiara w jeden Kościół oznacza, że jest on jedyny i niepowtarzalny, i w istocie jako Kościół Chrystusa nie jest podzielony, choć w przestrzeni widzialnej widać wiele jego podziałów. Tym, co łączy Kościół w jedno, jest Duch Boży. Stąd wynika zadanie, aby przezwyciężać te podziały, jakie zaistniały, i działać na rzecz jedności Kościoła.

Uczęszczając do Kościoła nie tylko w niedzielę we wspólnocie parafialnej, będziemy mieli okazję słuchać słowa Bożego i katechez o Kościele, ale też zgłębiać ten temat także poza kontekstem parafialnym. Wykorzystajmy dodatkowe narzędzia, jakimi już są i będą dostępne artykuły o Kościele i przekazywane o nim treści w mediach katolickich. Nadal trzeba w Kościele kontynuować proces synodalności rozpoczęty przez papieża Franciszka, a materiały przygotowane na potrzeby programu duszpasterskiego mają pomóc ukazać wiernym ich miejsce w Kościele, tak aby mogli należycie odkryć swoje powołanie i charyzmaty, jakie otrzymali w nim.

Kończę ten artykuł słowami ks. dra Krystiana Piechaczka, którego obszerny artykuł, pt.: Dlaczego wierzę w Kościół? znajduje się w zeszycie „Teologiczno-pastoralnym”, prezentującym program duszpasterski w obecnym roku liturgicznym. Jego autor tak podsumowuje swoją refleksję: W Kościele odnajduję to, co jest dla mojego życia koniecznie potrzebne, a czego nie mogę sobie zapewnić sam. Wierzę w Kościół, gdyż jest święty obecnością Jezusa Chrystusa, który dokonuje jego oczyszczenia; wierzę w Kościół, gdyż jest ciągle otwarty na każdego człowieka oraz, mimo całej swej ułomności, uobecnia Chrystusa; wierzę w Kościół, gdyż stwarza warunki rozwoju wiary, jest gwarantem ciągłości łańcucha przekazu wiary. W końcu wierzę w Kościół również dlatego, że jest on rodziną, w której wierzący są dla siebie braćmi i siostrami, a historia pojedynczego człowieka w spotkaniu z przechowywaną w Kościele historią zbawienia nabiera pełnych kształtów.