Odbiorę wam serce kamienne, a dam wam serce z ciała (Ez 36, 26). Obraz kamiennego serca u Ezechiela przedstawia nie tylko sztywny, zimny, martwy sposób myślenia, lecz także przypomina „nowe przymierze” zapowiedziane przez proroka Jeremiasza: Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa i wypiszę na ich sercu (Jr 31, 33).

Podczas gdy Dekalog, ten pierwszy dokument prawny dotyczący przymierza zawartego na Synaju, został napisany na kamiennych tablicach (Pwt 5, 22), nowe przymierze ma być zapisane na żywym sercu. Odnowa serca i ducha polega na nowym życiu (Ez 37, 1-14).

Już Mojżesz wiąże prawo z sercem, gdy zwraca się do Izraela w wymownym obrazie: Pan, Bóg twój, dokona obrzezania twego serca i serca twych potomków, żebyś miłował Pana Boga swego z całego serca swego i z całej duszy swojej, po to, abyś żył (Pwt 30, 6). Chodzi o odrzucenie wszystkiego, co przeszkadza w miłości, co powoduje niewrażliwość i znieczulicę lub poddawanie się podnietom instynktu. O to samo chodzi Salomonowi, który w nocnym widzeniu prosi o serce pełne rozsądku (1 Krl 3, 9). Bóg daje mu serce mądre i rozsądne (1 Krl 3, 12). Serce według Biblii jest zarówno ośrodkiem uczuć, jak i rozumu. Według Koheleta Bóg wszczepił w serce człowieka wieczność (Koh 3, 11). Serce oznacza także odwagę. Najdzielniejsi wojownicy mają serce lwa (2 Sm 17, 10).

Płonące Serce Jezusa skupia w sobie najważniejsze obrazy Starego Testamentu. Serce to centrum osoby ludzkiej, w którym zapisana została życiem tętniąca wola Boża. Płomienie to symbol Boga objawiającego się w ogniu, Tego, który przemawiał z ogniem ziejącej góry Synaj. Mojżesz ostrzegał lud: Bo Pan, Bóg wasz, jest ogniem trawiącym. On jest Bogiem zazdrosnym (Pwt 4, 24). Płonące serce przypomina także prorocką gwałtowność Jeremiasza: I powiedziałem sobie: „Nie będę Go już wspominał ani mówił w Jego imię! Ale wtedy zaczął trawić moje serce jakby ogień, nurtujący w moim ciele. Czyniłem wysiłki, aby go stłumić, lecz nie potrafiłem” (Jr 20, 9).

Bogata paleta biblijnych znaczeń słowa „serce” może nas inspirować także dziś, i to bardziej niż kiedykolwiek przedtem. Mówi się obecnie o tzw. Inteligencji uczuciowej. Właściwie myśli ten, kto myśli sercem. Biblijne ujęcie religijności to sprawa serca, wrażliwości, wczuwania się w przeżycia innych, angażowania się i odwagi.

tłum. ks. Stanisław Ziemiański SJ
„Jesuiten” 2013/3, s. 10